به افرادی که در یک دوره زمانی مشخص متولد شده اند، یک نسل می گویند. هر نسل تفاوت های آشکاری با نسل قبل یا بعد از خود دارد. با وجود اختلاف نظرهای زیادی که در مورد شروع و پایان هر نسل وجود دارد، توافقی در مورد پنج نسل صورت گرفته که به شرح زیر می باشد:
- نسل خاموش Pre-Boomers: متولد ۱۳۰۷ تا ۱۳۲۳
- نسل انفجار یا بیبی بومر Baby Boomers: متولد ۱۳۲۴ تا ۱۳۴۲
- نسل X: متولد ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۴ (نسلی که پس از جنگ جهانی دوم به دنیا آمده‌اند)
- نسل Y یا Millennials: متولد ۱۳۵۵ تا ۱۳۷۳
- نسل شهروندان دیجیتال Z یا:Centennials متولد ۱۳۷۴ و بالاتر
بیبی بومرها (Baby Boomers)
به متولدین سال‌های۱۹۴۶ تا ۱۹۶۴ میلادی (۱۳۴۲-۱۳۲۴ خورشیدی) بیبی بومرها یا نسل انفجار زاد و ولد می گویند. این نسل در واقع نسلی هستند که بعد از جنگ جهانی دوم، هنگامی که اوضاع جهانی رو به بهبود، رفاه و رونق اقتصادی بوده است متولد شده اند. از آن جا که با پایان یافتن جنگ، مردم به احساس آرامش و خوش بینی و رفاه دست پیدا کرده بودند. انگیزه و امید به زندگی در آنها افزایش پیدا کرده بود و همین موضوع باعث افزایش آمار ازدواج و فرزند آوری شده بود. تحت تاثیر این شرایط افراد خصوصیات کاری مشابهی نیز پیدا کرده بودند. از جمله آن ها می توان به اخلاق کاری، هدف گرایی در فرآیندهای کاری، استخدام به شیوه ی چهره به چهره، امنیت شغلی و سیاست های کاری منعطف، اهمیت دادن به دریافت قدردانی از طرف کارفرما و… اشاره کرد. برای مثال همین که درآمد حاصل از شغلشان کفاف نیازهای اولیه یک زندگی راحت را می داد برایشان کافی بود و نیازی به تغییر شغل یا انتخاب شغل دوم احساس نمی کردند. هم چنین آماری وجود دارد که می گوید در آن دوران افراد به‌طور میانگین هشت سال و سه ماه به یک شغل ثابت مشغول می ماندند و آن را تغییر نمی دادند.
ویژگی‌های بیبی بومرها (Baby Boomers)
- آرمان‌گرا: ارزش های والایی برای خود مشخص می کنند و به آنها پایبند هستند.
- انقلابی: علاقه و اراده ی خاصی در جهت تغییرات اساسی به منظور ارتقاء شرایط دارند.
- سخت کوش: اعتقاد محکمی به تاثیر کار کردن زیاد در رسیدن به موفقیت دارند.
- منظم: سحر خیز هستند. ساعات مشخصی برای برنامه های روزانه خود دارند. کارها را سر ساعت مشخص شروع و در ساعت مشخص به پایان می رسانند.
- متمرکز: در هر زمان فقط یک کار را انجام می دهند. عوامل حواس پرتی و حواشی را از خود دور نگه می دارند.
- جمع‌گرا: از نظر این نسل خواسته ی جمع به خواسته ی فرد اولویت دارد. در مواقع لزوم خواسته ای فردی باید قربانی حفظ گروه و تیم شود.
- مدیریت دستوری: شیوه مدیریت سلسله مراتبی را به خوبی می پذیرند و اطاعت پذیری بالایی دارند. امور به صورت سلسله مراتبی پیگیری می شود.
- استفاده از رسانه: بیشتر از 3 نسل دیگر به استفاده از رسانه های عمومی مثل تلویزیون، روزنامه و رادیو علاقه دارند و پیگیر آن ها هستند. به منظور حضور در میان دوستان و آشنایان و با خبر بودن از ایشان در پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی حساب کاربری درست می کنند اما حضور در آن ها فعالی ندارند.
نسل (X Generation) X
نسل پس از بیبی بومرها را نسل x می گویند. متولدین از اواسط دهه1960 تا اوایل 1980 را جزء این نسل می دانند. برای معادل این نسل در ایران و به تقویم خورشیدی دو روایت وجود دارد. عده ای معتقدند معادل با نیمه دهه 1340 تا اواخر 1350 است و برخی معتقدند که معادل با دهه 50 تا 70 می باشد.
از آنجا که والدین این نسل اغلب کارمند بوده و ساعاتی از شبانه روز را بیرون از خانه بودند که باعث می شد بچه ها در خانه تنها بمانند، بسیاریشان فردگرا بار آمده و انعطاف پذیری در کار و امکان برقراری تعادل میان کار و زندگی برایشان در اولویت قرار دارد. نظارت مستقیم بر کارشان را نمی پسندند. ارتباط برقرار کردن از طریق ایمیل یا شبکه های اجتماعی را به ارتباطات چهره به چهره ترجیح می دهند.
از آنجا که در آن دوران در سراسر جهان تلاطم ها و تحولات زیادی رخ داد، نا خود آگاه این نسل به تغییر عادت کرده است. از نمونه های این تحوالات می توان ب انقلاب سال 59 در ایران را مثال زد. این نسل حتی از تغییر استقبال می کند در حدی که به ندرت می توان افرادی از این نسل را پیدا کرد که به مدت 10 سال در یک سازمان واحد کار کرده باشند. یکی از باورهای این نسل این است که هیچ کس غیر از خودشان نمی تواند کاری برای آنها انجام دهد. طبق آمارهای موجود به طور میانگین به مدت پنج سال و دو ماه در یک شغل دوام می آورند.
ویژگی های نسل X
- علاقه شدیدی به یادگیری چیزهای جدید دارند. که این موضوع احتمالا به دلیل وجود امکاناتی است که به آنها امکان دسترسی به اطلاعات از سراسر دنیا را می دهد.
- در عین حال که برای آزادی ارزش قائلند و نظارت مستقیم را برنمی تابند، اما به دلیل خصیصه فردگرایی، احساس مسئولیت بالایی دارند.
- ترسی از شکست ندارند.
- عاشق هیجانند و از رسمی بودن گریزانند.
- نسبت به نسل قبل سطح تحصیلات بالاتری دارند.
- اغلبشان دو شغله هستند.
- توانایی بالایی در تمرکز و وقت گذاشتن روی کارشان دارند.
- به دلیل شرایط سختی که پشت سرگذاشته اند به شغل خود وفادارند اما نسبت به والدین خود یا نسل بیبی بومرها تعهد کمتری نسبت به شغل دارند.
- می توان گفت روشنفکرتر هستند چرا که تعصبات مدهبی دست و پاگیر ندارند و برخلاف نسل های پیشین، جنسیت را ملاک برتری نمی دانند.
نسل Y(Y Generation)
به متولدین اواخر دهه 1970 میلادی تا اوایل قرن بیستم نسل y می گویند. که معادل آن در تقویم خورشیدی حدود سال های 1359 تا 1373 می باشد.در حال حاضر، این نسل بزرگترین نسل آمریکا، ایران و به طور کلی جهان را تشکیل می دهد. در آمریکا 72 ملیون نفر متعلق به این نسل هستند که بیشترین جمعیت مشغول به کار این کشور نیز از میان این نسل هستند. در ایران هم که از دهه شصتی ها و و کمبود امکانات متولدین این دوره نسبت به جمعیتشان زیاد شنیده ایم. متولدین این نسل به طور میانگین دو سال و نه ماه در یک شغل باقی می مانند. علاقه چندانی به کار بلند مدت در یک سازمان واحد ندارند. می گویند متولدین هزاره اولین نسلی هستند که والدینشان در انجام امور باید از آنها کمک بگیرند. چرا که با انقلاب تکنولوژیک در سال 1989، کودکان این نسل در آشنایی و یادگیری دستگاه های دیجیتال نسبت به والدینشان بسیار با استعدادتر بودند. هم با توسعه اینترنت نیز کودکان این دوره وقت و توانایی یادگیری بیشتری نسبت افراد مسن تر از خود نشان دادند.
ویژگی‌های نسل Y
- مسلط به تکنولوژی: تولد این نسل در دهکده جهانی بوده است. از این رو به اینترنت و دستگاههای دیجیتال مسلط هستند. از خانه خرید می کنند و حتی از در خانه از بهترین دانشگاه های جهان آموزش می بینند.
- اعتماد به‌نفس بالا: یکدیگر را تایید می کنند و به بهبود روابط اجتماعی و توسعه آن اهمیت می دهند. به این ترتیب افراد هم نظر با خود را پیدا می کنند و از این طریق اعتماد بنفس خود و دوستانشانن را افزایش می دهند.
- کار و زندگی در کنار هم: با به وجود آمدن امکان دورکاری، برقراری تعادل میان کار و زندگی برای این نسل راحت تر شده است.
- پرسشگر: از آنجا که به کمک اینترنت به راحتی پاسخ سوالات خود را پیدا می کنند، روحیه پرسشگری در آن ها تشویق و تقویت شده است.
- تفکر جهانی: این مورد هم به دلیل توسعه اینترنت و توسعه روابط ناشی از آن به وجود آمده است. انسان ها از طریق اینترنت با کشورها، فرهنگ ها و خرده فرهنگ ها، زبان ها، اخبار و دیگر مسائل اقصی نقاط جهان مطلع می شوند. این امر موجب توسعه تفکر انسانی شده است.
- خود محور: از انسان ها بت نمی سازند و تمرکزشان را روی توسعه فردی‌شان می گذارند.
- اهل تجربه: ترجیح می دهند تا توان مالی خود را صرف کسب تجربه های جدید مثل سفر به نقاط مختلف زمین بکنند تا خرج کالاهای گران قیمت.
- مدیریت همراهانه: اگر در جایگاه مدیریت مجموعه ای قرار بگیریند، مثل یک راهنما با افراد تیم برخورد می کنند نه یک رئیس
- استفاده از رسانه: در شبکه های اجتماعی بسیار فعال هستند. تا حدودی تلویزیون می بینند اما اینستاگرام، توییتر و فیس بوک جای روزنامه، مجله و رادیو را برایشان پر کرده است. اگر قصد تماشای فیلم و سریال داشته باشند از پلتفرم های آنلاین ستفاده می کنند. اما برعکس نسل z که برای خرید هم دیگر از تلفن همراه استفاده می کنند، درصد زیادی از این گروه، هم چنان از لپ تاپ استفاده می کنند.
آنچه کارفرمایان باید از نحوه تعامل با نسل yیا هزاره بدانند
از آنجا که طیف گسترده ای از نیروی کار را نسل هزاره تشکیل می دهد، در آمریکا مطالعه ای روی افرادی که پس از سال 1982 به دنیا آمده بودند انجام شد. در این مطالعه 7800 نفر که از دانشگاه فارغ التحصیل شده و شغل تمام وقت داشتند مورد پرسش قرار گرفتند. اکثریت این افراد استراتژیک و الهام بخش بودن طرز فکر مدیریت را مهمترین عامل برای انتخاب محل کار خود بیان کردند. وزن اهمیت اینکه مدیریت سازمان به اهداف بلند مدت و نیروی انسانی اهمیت بدهد، برای کارجویان این نسل به اندازه پولی که قرار بود از سازمان دریافت کنند اهمیت داشت. در ادامه لیستی از ریز رفتارهای کاری این نسل که به نوعی مهمترین نسل فعال اقتصادی هستند را گردآوری کرده ایم:
- شنیده شدن برایشان بسیار مهم است.
- احساس آزادی و کار تیمی در یک تیم قوی و خلاق در ایجاد احساس تعلق پیدا کردن به سازمان در ایشان نقش پررنگی دارد.
- امکان برقراری تعادل در کار و زندگی اهمیت ویژه ای برایشان دارد. 24 ساعته در خدمت سازمان بودن را نمی پذیرند.
- کیفیت کار برایشان مهم تر از کمیت ساعات کاری است. دوست دارند به عملکرد و خروجی کارشان توجه کنید.
- اگر مدیر صادقانه با آن ها برخورد کند، احساس برابری و انصاف در محیط کار را دریافت می کنند.
- نسل Y باهوش، غیر منتظره، بی دیسیپلین، پرتوقع، بدون مهارت در تعاملات اجتماعی و روابط بین فردی و بی تجربه هستند،
- به نظم و ساختار اهمیت می دهند اما نظم و قوانین باید منعطف باشد.
- شیوه مدیریت سلسله مراتبی را نمی پسندند. مدیریت در صورت توانمند و الهام بخش بودن برایشان قابل احترام و اطاعت است.
- ترجیح می دهند که با دوستانشان در یک محیط مملو از احترام و همکاری، مشغول به کار باشند.
- به منظور استفاده هرچه بهتر از توانمندی های این نسل بهتر است اهداف روشنی مشخص کنید. در واقع خواسته های شفافی از ایشان داشته باشید.
- ساعت شروع و پایان کار منظم و منعطف باشد.
- اهل اطاعت از امر و نهی نیستند. برای نتیجه گرفتن از تصمیماتتان بهتر است فرصت کافی برای گفتگو با آنها اختصاص دهید.
- اگر به آنها احساس مفید و مثبت بودن بدهید، می توانید به آنها به چشم یک دوست یا شریک نگاه کنید چون بسیار با انگیزه خواهند شد و هرکاری برای شما انجام خواهند داد.
- اگر مجبور به انجام کارهای تکراری شوند احساس می کنند که وقت و انرژی شان در حال هدر رفتن است و یا اینکه توانمندی هایشان نادیده گرفته شده که چنین کارهایی از ایشان خواسته شده. شغل مورد علاقه آن ها شغلی است که آن ها را با چالش مواجه کند تا حین مواجهه و حل کردن چالش ها مهارت های جدید نیز بیاموزند.
نسل z (Z Generation)
به متولدین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۲ میلادی نسل زِد یا نسل نت یا نسل اینترنت می گویند. در ایران و با تقویم خورشیدی این تاریخ معادل سال های ۱۳۷۳ تا ۱۳90 است. به این نسل شهروندان دیجیتال هم گفته می شود. چرا که نسبت به نسل هزاره وقت بیشتری را در فضای دیجیتال می گذرانند.
برخی از متولدین این نسل به تازگی در حال ورود به بازار کار هستند اما طبق آمار موجود به طور میانگین دو سال و سه ماه در یک شغل باقی می مانند. که حتی از نسل هزاره هم سه ماه کمتر است. اما جالب توجه است که این نسل نسبت به نسل هزاره خطرپذیری کمتری دارد. این گروه که در دنیای ارتباطات چشم به جهان گشوده اند توانایی بالایی در تصمیم گیری در لحظه دارند. چرا که وسیله ارتباطی و اطلاعاتی آنها رایانه نیست که در گوشه ای از اتاق روی میز باشد بلکه تلفن همراهیست که همیشه در دستشان است.
از آنجا که هویت و فردیت برایشان بسیار مهم است به دنبال مشاغلی هستند که برایشان معنی داشته باشد. با ورود این نسل به سازمان ها، مدیران بیشتر به مسائل فرهنگی سازمان فکر می کنند چرا که این جوانان در پی رهبری تغییراتی که سر دسته آنها تغییرات فرهنگی است، می باشند.
بسیاری از افراد این نسل حتی حوصله نوشتن یک عبارت چند کلمه ای را ندارند و استفاده اختصار کلمات برایشان متداول تر است (مثل س ، به جای سلام ! ) و به همین روش در مدتی بسیار کوتاه املای بسیاری از کلمات را تغییر داده اند.
از ویژگی های منفی این نسل این است که تنها با فشردن یک دکمه به حجم وسیعی از اطلاعات دسترسی دارند. این موضوع تشخیص صحت و راستی آزمایی اطلاعات را بسیار سخت و گاها ناممکن می کند. این نسل به واسطه تکنولوژی به اکثر چیزهایی که می خواسته بدون زحمت دست پیدا کرده. این موضوع باعث شده که برای انجام بسیاری کارها مثل نوشتن یا تایپ کردن حوصله کافی نداشته باشد. برای مثال می توانید به نوع دیالوگ های روزمره یا یا نوع نوشتاری که در فضای مجازی دارند دقت کنید. برای مدیریت نسل Z مهارت های نرم ارتباطی مثل شوخ بودن یا همدل و همفکر بودن و وجود ارزش های برابر در محیط کار را دست کم نگیرید. بدون شک قرار است که سازمان ها در چند سال آینده با نیروهایی سر و کار داشته باشند که هیچ شباهتی به کارکنان سابق خود که از نسل های پیش بوده اند، ندارند. بنابراین بهتر است هرچه زودتر سبک های مدیریتی، رهبری و کاری سازمان خود را پذیرای حضور این افراد بکنند تا بتوانند از توانمندی های ایشان به نحو احسنت استفاده کنند.
در صورتی که کنجکاو هستید که سبک مدیریتی شما چیست؟ به این مقاله مراجعه کنید.
ویژگی‌های نسل Z
ویژگی های این نسل متاثر از گسترش تلفن های همره هوشمند و شبکه های اجتماعی است. در واقع این نسل، تنها نسلی است که دنیا را قبل از ظهور تکنولوژی و دیجیتالی شدن، ندیده است. ویژگی های این نسل عبارتند از:
- مستقل: تفاوت جنس استقلال این نسل با نسل های پیش از خود در این است که از آنجا که به اطلاعات کافی از نتیجه ی آزمون و خطاهای آن ها دسترسی دارد، معمولا مسیری که لذت و موفقیت را در کنار هم دارد، انتخاب می کند.
- کارآفرین: در اینجا هم به دلیل جریان داده ای که در دسترسشان است، به فراز و نشیب های راه اندازی یک کسب و کار خلاقانه آگاهی دارند. به دلیل ارتباطات گسترده ایده های زیادی نیز در سر دارند که ترجیح می دهند به جای کار کردن برای دیگران، از به سرانجام رساندن ایده های خود درآمد کسب کنند تا از این طریق لذت و موفقیت را در کنار هم تجربه کنند.
- پذیرا: چون در عصر توسعه ارتباطات به دنیا آمده اند از تفکرات صفر و یکی و متعصبانه به دور هستند. می توانند در مورد مسائل مختلف گفتگوی منطقی داشته باشند.
- اهل کار داوطلبانه: برای موضوعاتی که به آنها علاقه مند باشند به راحتی و بدون چشم داشت وقت گذاشته و کار داوطلبانه انجام می دهند.
- طرفدار یکتایی: علیرغم این که متعصب نیستند اما هویت، علائق و باورهای شخصیشان برایشان اهمیت دارد. منحصر بفرد بودن را به جدید بودن ترجیح می دهند.
- مدیریت آزادانه: در جایگاه کارفرما، به توانایی نیروها اعتماد کرده و از این طریق اعتماد بنفس و توانایی های آنها را توسعه می دهند.
- استفاده از رسانه: از وقتی که چشم باز کرده اند موبایل و شبکه های اجتماعی را دیده اند. اخبار روز را از اینستاگرام و توییترخیلی سریعتر از رسانه های عمومی دریافت کرده اند؛ در شبکه های اجتماعی ارتباطات دوستانه پیدا کرده یا ارتباطاتشان را بوسیله آن ها محکم کرده اند. اما اهل رسانه های عمومی مثل تلویزیون نیستند. از آنجا که این نسل با اطلاعات حقیقی و شفاف و بدون سانسور روبرو بوده اند، در سایر جنبه های کار و زندگی هم انتظار رویارویی با حقیقت و آنچه که واقعا هست نه آنچه که باید باشد، را دارند.
جمع بندی
سوالی که مدیران باید به آن پاسخ بدهند این است که چه نسل هایی در سازمان آنها مشغول به کار هستند و در صورت وجود نسل های مختلف در سازمان چگونه باید آن ها را کنار یکدیگر مدیریت کنند؟
هر نسل تصور و پذیرش خاصی نسبت به تعادل کار و زندگی، ساعات کاری، جبران کار و دیگر مسائل کاری دارند. مدیران برای حفظ بهره وری و توسعه کسب و کار خود باید ویژگی های هر نسل از کارمندان خود را به خوبی شناخته و سیاست کاری مناسب هر نسل را برای ایشان در نظر بگیرند.
کار کردن با نسل های مختلف نیروی کار، سبک های مختلف کاری، مدیریتی و رهبری را می طلبد. چرا که حتی کوچکترین مساله کاری می تواند مثل یک سنگریزه در کفش عمل کند و روی تجربیات کاری آن ها اثر منفی داشته باشد. در ادامه مقاله با این نسل ها و ویژگی های هریک بیشتر آشنا می شویم.
